Skipak

Dinsdagochtend 11 februari 7:21 station Haarlem. Vier minuten voor de trein naar Amsterdam vertrekken zou, kwam hij aanlopen. Lopen, niet sjokken, hoewel zijn lichaamshouding verre van energiek was. Een beetje in zijn schouders weggedoken, een rechte rug en tegelijkertijd met ver voorovergebogen nek. Doelgericht liep hij naar de rand van het perron en bleef daar in dezelfde houding stilstaan. De man in het skipak. Hij keek naar de rand van het perron. Ik keek naar hem.

Van een winter is geen sprake, het was dinsdag op dat tijdstip circa 7 graden Celsius. De wind was aan – storm Ciara* was nog niet vertrokken. Maar echt guur durf ik het niet te noemen. Zelf weet ik niet waarom ik dit winterseizoen een nieuwe winterjas heb gekocht én hem elke dag aanheb… een dunnere jas zou de meeste dagen ook hebben voldaan. Deze man denkt daar anders over. Hij draagt een skipak. Nou ja, een ski-jas en een bijbehorende skibroek. Stevige wandelschoenen aan zijn voeten. Gevoerde handschoenen aan zijn handen. Om zijn hoofd een sjaal, die door een rode pet goed op z’n plek werd gehouden. De capuchon hing werkloos in zijn nek. Ik weet niet goed of de witte capuchon bij het blauw-zwarte skipak hoorde – het kan zijn dat hij er nog een jas onderaan had.

Wat mij het meest fascineerde was het stukje van een net jasje dat onder de ski-jas uitpiepte. Zo’n gedateerd grijsbruin jasje met fijne streepjes – mogelijk ruitjes. De schoudertas was juist wat onbestemd, een dertien-in-een-dozijn-ding. Duidelijk net zo weinig modieus als de rest van de outfit.

Op mijn oortjes had ik een Kink-podcast** aanstaan met het interview van Blaudzun (Johannes Sigmond) over de muziek die hij geschreven heeft bij werken van kunstenaar Sigmar Polke. In de paar minuten dat ik de man in het skipak observeerde hoorde in een pianostuk met de titel Talk (sonate). Ingetogen, verwondering oproepend, dromerig, niet oordelend. Het hielp mij om niet nieuwsgierig te zijn naar de antwoorden op alle vragen die door mijn hoofd schoten.

Vragen als: is het een expat die Nederland koud vindt? Is hij op de scooter gekomen en is het skipak het meest winddicht? Is het fashion statement en ben ik degene die onder een steen leeft? Wat voor werk zou hij doen? Hoe zou het kantoor er uit zien? En waar trekt hij straks dit pak uit? Waar en vooral wanneer heeft hij dit pak gekocht? Wat staat er op het rode petje? Heeft hij het echt niet te warm?

De verwondering was er en mocht door de begeleidende muziek ook blijven. Bewust ben ik bij een andere deur de trein in gestapt – het beeld was mooi zoals het was.

In de trein heb ik een foto opgezocht van het werk van Polke waar de pianomuziek bij geschreven is. Het gaat om dit schilderij uit 1996:

De kromming van de blauwe lijnen, de kleuren, de compositie… Ik begreep direct waarom de muziek zo goed bij het beeld van de man in skipak paste. Zelfs de witte capuchon is zichtbaar in het werk. Jammer dat Polke niet meer leeft – het zou zo mooi zijn als het rode petje ook terugkwam in het schilderij. De titel van het werk is “Wandelt Lügen in Reden, Reden in Unsinn, Feinde in Zeit und Zeit in Ewigkeit um“, vertaald: “Zet leugens om in toespraken, toespraken in onzin, vijanden in tijd en tijd in eeuwigheid”. Amen.

In mijn agenda zocht ik gelijk naar data om naar de tentoonstelling Polke vs Blaudzun, Muziek van onbekende herkomst in het Cobra museum te gaan (voor 5 april). Dit smaakt naar meer.

*Ciara, de eerste storm-met-een-naam in Europa. Een naam die een hoop stof heeft doen opwaaien. Over de nut en noodzaak van een naam is veel gediscussieerd, maar ook over de uitspraak van deze specifieke naam. De c voor een i is in bijna alle talen een s-klank en in het Italiaans een ts-klank. Maar eigenlijk nooit een k-klank. Na een dag tegen de televisie te hebben geroepen dat deze uitspraak echt niet klopt, heb ik het maar opgezocht. In Ierland wordt soms wel een k-klank gegeven aan een c voor een i. Directe acceptatie van mijn kant – geen commentaar op de nieuwslezers meer. Want die Ieren moet je in stormachtige Brexit-tijden omarmen als EU.

**Kink podcast Release rundown, Blaudzun muziek van onbekende herkomst, 13 januari 2020. De hele aflevering is het luisteren waard. Het gesprek gaat vanaf minuut 22:46 over dit werk en vanaf minuut 24:32 klinkt het nummer dat ik op dat moment hoorde.